Gömeç Kültürel Gelişim

Gömeç halkının sofra kültürü, Türkiye’nin geçirdiği sosyo-ekonomik ilerlemelere koşut bir gelişmişlik göstermektedir. Genellikle ramazan ayında bir de misafir geldiğinde, gelenek ve göreneklerine uygun olarak sergiledikleri bir “yemek sunmak’. “yemek yemek” biçimleri vardır. Bunu, Gömeç halkının sofra kültürü başlığında topluyoruz. Sofra, yer sofrasıdır… Ramazanda, ramazan ayı zenginliğinden olsun, misafir için kurulmuşsa, misafire verilen değerden olsun, beş on, hatta daha çok türde yemeğin ortaya getirilmesi şenliği yaşanır. Ev halkı, normal günlerde bu sofrada bir, bilemediniz iki çeşit yemek yer; ama bu sofrasının görkemi, az önce işaret ettiğimiz gibi ramazanlarda ve misafir ağırlandığı günlerde, öğünlerdedir. Sofra kültürünün günümüzde, Gömeç’te ve çevresinde, büyük çoklukla, artık çağdaş uygarlık düzeyinde olduğunu, rahatlıkla söyleyebiliriz. Gömeç’te, kızın istenmesinden ve söz verilmesinden sonra, evlilik günü kararlaştırıldığında, iki evde, kız ve erkek evinde ayrı ayrı düzenlenen, iki gün süren eğlenceler başlar; genelde bu böyle… Ama belirtmemizin yararlı olacağına inandığımız ayrıcalıklı durumlar da var; kimi erkek, yani damat evi, on beş gün öncesinden eğlenceye başlar. Tabii bu arada genç çiftin belediyede nikahı kıyılır. Gömeç ilçe olmadan önce köy muhtarı bu görevi yerine getirirdi. Örneğin Gömeç Yaya Mahallesi’nin uzun yıllar muhtarlığını yapmış Hasan İnce, yüzlerce çiftin nikahını kıymıştır. Sünnet edilecek çağa gelmiş erkek çocuğu için, ilkin sünnet tarihi kararlaştırılır, kılık kıyafet hazırlıkları yapılır.Aileler, çeşidin daha çok olacağı düşüncesiyle Burhaniye ya da Edremit’e, ekonomik gücü daha yerinde olanlar İzmir’e giderek çocuğa, ayakkabısı çorabı dahil yeni bir takım giysi; şapkasıyla, entarisiyle ‘Maşallah’ yazılı kurdelasıyla sünnetliklerini alırlar. Tabii bu arada, sünnet onuruna, ev halkının da eksik giysileri tamamlanır, kimininki yenilenir, kiminin eksiği tamamlanır; evin de eksik eşyası satın alınır. Çünkü sünnet olayı evin onurudur, aileyi sürdürecek oğlan çocuğunun erkekliğe adım atmasıdır. Ölü gömme adetlerinde Gömeç’te, tüm Edremit Körfezi’ndeki yöntemin dışında, önemli bir farklılık yoktur. Civar ilçelerde yaşandığı gibi, ölüm gece olmuşsa Kur’an okunarak başında beklenir. Sabahı da günün ışımasıyla birlikte gömme hazırlıklarına başlanır.Mezarı kazdırılır; kefeni hazırlanır, yıkayacak hocaya da kadınsa ölen, kadın yıkayıcı cenazeyi hazırlar öğlen namazına yetişecekse öğlene, ölüm gündüz olmuşsa ikindi namazına yetiştirilir. Gömeç’te, şu gün traş olma, şu gün tırnak kesme, falanca gün yola çıkma gibi daha nicesi sayılabilecek batıl inançlar, yok denecek düzeye inmiştir, yani çok çok azalmaları yüzünden kayda değer bir şey yoktur.